Dla osób interesujących się uprawą Bonsai wiedza o podstawowych stylach może być bardzo użyteczna. Podczas rozmowy z innymi entuzjastami znajomość nazw stylów pozwoli nam lepiej opisać wygląd posiadanych przez nas okazów.

Niezwykle trudno jest uformować drzewko dokładnie spełniające wszystkie wymagania danego stylu, dlatego powinny być one traktowane bardziej jako inspiracja i ideał do którego dążymy, a nie zbiór sztywnych regół. Style Bonsai:





Wyprostowany regularny
(jap. Chokkan, ang. Formal Upright)

Styl posiadający najściślej określone zasady dotyczące formowania drzewka. Ukształtowane jest ono w formie piramidy, pień powinien być prosty i równomiernie się zwężać od podstawy aż po czubek. Gałęzie powinny rozchodzić się promieniście, równomiernie we wszystkich kierunkach. Dolne gałęzie powinny być najgrubsze, im wyżej tym powinny być cieńsze i krótsze. Wbrew pozorom jest to jeden z najtrudniejszych stylów Bonsai.







Wyprostowany nieregularny
(jap. Moyogi, ang. Informal Upright)

Styl ten jest odmianą stylu wyprostowanego regularnego, lecz jest znacznie łatwiejszy do uformowania. Zasady dotyczące budowy gałęzi są takie same, natomiast pień może posiadać dowolną ilość zagięć i załamań, zarówno na boki jak i do przodu i do tyłu. W idealnie ukształtowanym drzewku gałęzie powinny wyrastać na zewnętrznych stronach załamań pnia, natomiast czubek powinien być pochylony lekko do przodu.







Pochylony
(jap. Shakan, ang. Slanting)

Styl ten jest kolejną odmianą stylu wyprostowanego regularnego, z tą różnicą iż nie jest wyprostowany. Pień drzewka pochylony jest w prawą lub lewą stronę i najczęściej jest dosyć prosty, choć może posiadać kilka łagodnych załamań. Umiejscowienie poszczególnych gałęzi powinno być dobrze przemyślane, aby wizualnie zrównoważyć całą kompozycję i aby drzewko nie sprawiało wrażenia, że za chwilę się przewróci.







Ukształtowany przez wiatr
(jap. Fukinagashi, ang. Windswept)

Jest to jeden z najbardziej naturalnych i dramatycznych stylów Bonsai. Jego celem jest uchwycenie dynamiki kształtu drzewa rosnącego w wysokich górach lub na szczycie klifu, gdzie ciągle jest wystawione na podmuchy wiatru. Nie ma tu szczegółowych zasad mówiących jaki powinien być kształt pnia czy rozmieszczenie gałęzi, ale pomimo tej dowolności jest to jeden z najtrudniejszych do stworzenia stylów.







Półkaskadowy
(jap. Han Kengai, ang. Semi-Cascade)

Bonsai kształtowane w tym stylu oraz w stylu kaskadowym naśladują kształty drzew rosnących na skalnej grani nad urwiskiem, gdzie są ciągle wystawione na działanie wiatrów, śniegu czy spadających kamieni. Pień powinien nosić ślady dramatycznej historii drzewa, posiadać ostre zwroty i mocno zwężać się w kierunku czubka. W idealnie ukształtowanym drzewku gałęzie powinny układać się w kaskady. Dolny czubek drzewka powinien się kończyć poniżej poziomu krawędzi pojemnika, ale powyżej jego dna.







Kaskadowy
(jap. Kengai, ang. Cascade)

Różnica między stylem kaskadowym i półkaskadowym polega tym, że pień powinien kończyć się poniżej dna pojemnika. Wszystkie pozostałe kryteria są takie same. Doniczki wykorzystywane w obu stylach są dosyć nietypowe dla bonsai tj. są stosunkowo wysokie i wąskie. Dobrze ukształtowane Bonsai w tych stylach należą raczej do rzadkości z uwagi na trudność powstrzymania naturalnej tendecji rośliny do wzrostu w górę i utrzymania dolnych gałęzi w dobrej kondycji.







Martwe drewno
(jap. Sharimiki, ang. Driftwood)

Styl ten odwzorowuje naturalny wygląd górskich jałowców, które starzejąc się odsłaniają miejsca pozbawione kory, gdzie widać wybielone przez słońce nagie drewno. Punktem centralnym kompozycji Bonsai w tym stylu są piękne i dramatyczne załamania słojów drzewa. Kształy te mogą być naturalne lub stworzone celowo i spreparowane specjalistycznym środkiem. Igły lub liście stanowią raczej ramę dla martwego drewna i jedynie uzupełniają kompozycję.







Miotlasty
(jap. Hôkidachi, ang. Broom)

W tym stylu wszystkie gałęzie powinny wyrastać ze szczytu prostego pnia i rozchodzić się w stałych odstępach we wszystkich kierunkach tworząc kopułowatą koronę. Brak jest dolnych gałęzi.







Literacki
(jap. Bunjingi, ang. Literati)

Drzewka formowane w tym stylu nawiązują do wyglądu wiekowych sosen, które maja tendencję do zrzucania dolnych gałęzi w miarę jak się starzeją. Punktem centralnym kompozycji jest pień, który w związku z tym powinien być ukształtowany w ciekawej i przykuwającej wzrok formie. Występowanie gałęzi ograniczone jest jedynie do górnej części drzewka i powinny posiadać tylko tyle liści lub igieł, aby utrzymać roślinę w dobrym zdrowiu.







Korzenie oplatające kamień
(jap. Sekijôju, ang. Root Over Rock)

Na skalistym terenie luźna gleba bez ustanku poddawana jest erozji i odsłania zarówno skały jak i korzenie rosnących tam drzew. Ten styl nawiązuje do wyglądu tych właśnie drzew. Korzenie powinny ciasno oplatać odłamek skalny i powinny mieć teksturę kory starego drzewa.







Korzenie w kamieniu
(jap. Ishitsuki, ang. Root On Rock)

Samo drzewko może być formowane w dowolnym stylu, znaczące jest użycie odłamka skalnego zamiast doniczki z korzeniami wrastającymi w otwór lub szczelinę. Skała może stać w płaskim naczyniu wypełnionym ziemią lub lepiej wodą.







Wijąca się tratwa
(jap. Netsunanari, ang. Sinuous Raft)

Kompozycja nawiązuje do przewróconego w lesie dorosłego drzewa, które nadal rośnie a poszczególne jego gałęzie stały się jakby osobnymi drzewami. Oryginalny pień wije się na podobieństwo węża i ma najczęściej ciekawą teksturę, w związku z tym dopuszczalne jest aby miejscami wystawał ponad powierzchnię ziemii. Poszczególne gałęzie-drzewa mogą być formowane w dowolnej formie.







Prosta tratwa
(jap. Ikadabuki, ang. Straight Raft)

Styl podobny do poprzedniego z tą różnicą, iż pień pierwotnego drzewa ma znacznie mniej ciekawy prosty kształt i powinien byc przykryty ziemią lub mchem, aby zatuszować nieco nienaturalny wygląd drzewka.







Wyeksponowane korzenie
(jap. Neagari, ang. Exposed Root)

Wygląd tego stylu nawiązuje do wiekowych drzew, z pod których wietr i deszcz usunęły glebę odsłaniając nagie korzenie tworzące fantastyczne kształty. Korzenie powinny mieć grubą korę o odpowiedniej fakturze.







Bliźniacze pnie
(jap. Sôju, ang. Twin Trunk)

Dwa pnie, jeden mniejszy od drugiego, połączone razem u podstawy. W tym stylu rozdzielenie powyżej podstawy jest niedopuszczalne. W celu poprawienia perspektywy mniejszy pień powinien lekko być odchylony do tyłu w stosunku do pnia dominującego. Same drzewa mogą być formowane w dowolnym stylu.







Kępa
(jap. Kabudachi, ang. Clump)

Dowolna nieparzysta liczba pni różnego rozmiaru wyrastające ze wspólnych korzeni. Zaletą tego stylu w porównaniu z kompozycją składającą się z osobnych drzewek, jest fakt że poszczególne drzewa stanowią jedną roślinę i nie konkurują ze sobą o wodę i pokarm.







Nasadzenie grupowe
(jap. Yose-ue, ang. Group)

Kompozycja w tym stylu może składać się od siedmiu do dowolnej ilości pni. Kluczowym czynnikiem jest są wzajemne relacje poszczególnych drzewek, które powinny różnić się wielkością, a ich układ powinien dawać odczucie głębi i perspektywy. Żadne z pni nie powinny tworzyć ze sobą równoległych lini, ani nie powinny zasłaniać się wzajemnie.