Pytanie, które najczęściej nasuwa się osobom po raz pierwszy
stykającym się z Bonsai to: "Dlaczego te drzewka pozostają
takie małe?" W największym skrócie można odpowiedzieć: wyłącznie dzięki
specyficznej uprawie i formowaniu.
Drzewka Bonsai zazwyczaj nie są tworzone z żadnych skarłowaciałych gatunków
drzew, które z biegiem lat samoistnie zachowywałyby swoje niewielkie rozmiary.
Najczęściej są to klony, wiązy, buki, fikusy, sosny, jałowce, cyprysy i wiele
innych gatunków pełnowymiarowych drzew występujących powszechnie na różnych
kontynentach. Jeżeli drzewkom Bonsai pozwolonoby na swobodny nieograniczony
wzrost po pewnym czasie niczym nie różniłyby się od drzew i krzewów rosnących
dziko w naszych lasach i parkach.
Bonsai tym różni się od uprawy zwykłych roślin doniczkowych, że formę
i wygląd kształtujemy sami w zaplanowany sposób, tak aby drzewko mające
kilkadziesiąt centymetrów wysokości
przypominało wiekowe potężne drzewo w pomniejszonej skali. Przy uprawie
roślin doniczkowych nasza rola ogranicza się do stworzenia optymalnych
waruków wzrostu, natomiast wygląd rośliny kształtuje sama natura.
Małe drzewka mają naturalną tendencję do mocnego wzrostu pędów w górę
starając się wygrać z innymi roślinami wyścig o dostęp do światła dziennego. W związku z tym
przyjmują zwykle smukłą i strzelistą formę przy niewielkiej różnicy grubości
pnia przy podstawie i jego czubku. Podstawa pnia pozbawiona jest widocznych
bocznych korzeni i przypomina podstawę słupa telefonicznego. Kora
młodego drzewka jest cienka i gładka.
Z kolei duże pełnowymiarowe drzewa rosnące w naturze mają rozłożyste korony z gałęziami
ułożonymi bardziej poziomo lub zwisającymi w dół pod wpływem własnego ciężaru.
Drzewo osiągnęło już swoją naturalną wysokość i rośnie teraz na boki chcąc
maksymalnie zwiększyć powierzchnię,
którą chłonie promienie słoneczne. Pień mocno się zwęża wraz z wysokością,
a przy jego podstawie widać wyrastające w różnych kierunkach boczne
korzenie. Kora ma chropowatą fakturę pełną bruzd, dziupli, martwych konarów i innych
śladów wcześniejszej historii drzewa.
Kształtując drzewko Bonsai powinniśmy starać się w małej roślinie oddać
cechy charakterystyczne dla dużych drzew. Można to osiągnąć
stosując różne techniki formowania np. poprzez zakładanie drutów na gałęzie,
różnego rodzaju odciągników, wyginaczy, poprzez odpowiednie przycinanie,
szczepienie oraz zrastanie się poszczególnych części roślin.
Należy pamiętać, że formowanie stanowi dodatkowe obciążenie dla zdrowia roślin i
raczej należy unikać jego przeprowadzania na drzewkach chorych i osłabionych.
Takie drzewka powinniśmy formować po okresie rekonwalescencji, kiedy powrócą do pełni sił
i będą w dobrej kondycji.
|